Ik praat graag en vind het leuk om deel te nemen aan gesprekken. Dat was vroeger al zo. Volgens mijn moeder werd het stil in huis als ik naar school ging. In mijn vakgebied Duurzame Inzetbaarheid kom ik regelmatig de dialoog als gespreksvorm tegen. Wat maakt de dialoog nu zo bijzonder en hoe voer ik een dialoog?
Het doel van de dialoog is dat er een vrije gedachtewisseling plaatsvindt, die leidt tot nieuwe inzichten bij de gesprekspartners. Je gaat op een open en gelijkwaardige manier met elkaar in gesprek, waarbij je niet probeert de ander te overtuigen van jouw mening en ook niet probeert tot een compromis te komen. Door open te staan voor de gedachten van de ander verbreed je jouw beeld en komt zo samen tot slimme oplossingen.
Dat klinkt mooi. Maar hoe komt het dan dat ik in de praktijk de neiging heb in een discussie te belanden? Roland de Bruijn heeft hier onderzoek naar gedaan. In zijn boek “Einde discussie” beschrijft hij de dialoogmethode met 12 bekwaamheden die je helpen om van een gesprek een dialoog te maken. Zijn methode heeft me bewust gemaakt van mijn rol in een gesprek en hoe ik die kan beïnvloeden. Het boek heeft me gestimuleerd om hier als volgt mee aan de slag te gaan:
- Niet praten
Op het moment dat een ander iets zegt, kom ik niet direct met mijn visie op het verhaal, maar denk eerst: “Moet ik hier nu iets van vinden? Nee dus.” Met deze gedachte onderdruk ik mijn impuls om meteen te reageren. Dat is moeilijker als iets ingaat tegen mijn normen en waarden. Door gewoon nog even stil te zijn, geef ik de ander de kans om eerst zijn visie neer te leggen. Door niet meteen in de verdediging te schieten, voorkom ik dat er twee kampen ontstaan die niet meer naar elkaar luisteren. - Vragen stellen
De kunst is nu om het beeld dat de ander heeft geschetst te verrijken. Dat kan door vragen te stellen. De vragen en antwoorden geven inzicht in het onderwerp voor alle personen die aan het gesprek deelnemen. Het legt de sterke en zwakke punten bloot en geeft aan waar problemen opgelost moeten worden. - Samen doordenken
Nu de pijnpunten op tafel liggen kunnen we samen zoeken naar mogelijke oplossingen. Al brainstormend komen ideeën op tafel. Je inspireert elkaar en komt samen tot oplossingen waar iedereen achter staat. Het resultaat is beter dan wat ikzelf en de ander oorspronkelijk in gedachte hadden. - Aan de slag
Dan komt het moment om aan de slag te gaan. Omdat alle betrokkenen het met elkaar eens zijn en achter de te nemen stappen staan, is het ook makkelijker om dit samen te realiseren en elkaar hierin te ondersteunen.
Bewustwording is een mooie eerste stap, maar het vergt oefening om ook werkelijk de ander de ruimte te geven en open te staan voor zijn beeld op de werkelijkheid. Door de technieken van de dialoog toe te passen voorkom ik in een discussie te belanden en komen de beste oplossingen naar boven, waarvan iedereen de vruchten plukt.
Astrid de Rooij – 21 februari 2022